124 Kính độc đồng tôn tương tế phả phả trưởng Lạc Viên Tôn Thất Ðàn tiên sinh thận độc ngôn chí thi họa vận dĩ đáp - Ất Hợi niên ngũ nguyệt
敬讀同尊相濟譜譜長樂園尊室檀先生慎獨言志詩和韻以答
乙亥年五月
余亦年來抱杞憂
逢君每欲向君謀
夷齊未死難分節
涇渭雖殊可合流
風捲殱塵饒自散
山成一簣豈宜休
三閭執掌能敦睦
表表尊臣孰與侔
Kính độc đồng tôn tương tế phả phả trưởng Lạc Viên Tôn Thất Ðàn tiên sinh thận độc ngôn chí thi họa vận dĩ đáp
Ất Hợi niên ngũ nguyệt
Dư diệc niên lai bão Kỷ ưu (1)
Phùng quân mỗi dục hướng quân mưu
Di Tề (2) vị tử nan phân tiết
Kinh Vị (3) tuy thù khả hợp lưu
Phong quyển tiêm trần nhiêu tự tán
San thành nhất quỹ (4) khởi nghi hưu
Tam Lư (5) chấp chưởng năng đôn mục
Biểu biểu tôn thần thục dữ mâu
Tháng 5 năm Ất Hợi (1935) kính đọc bài "Lời Dạy Cẩn Thận Lời Nói" của ông Lạc Viên Tôn Thất Ðàn, trưởng hội tương tế gia tộc, làm thơ đáp lại
Cả năm qua tôi có nhiều chuyện lo
Gặp ông muốn hỏi ông cho rõ
Nếu hai ông Di, Tề chưa chết thì làm sao biết ai trung tiết
Hai dòng sông Kinh, Vị trong đục tuy khác nhau nhưng cùng hợp dòng với nhau được
Gió cuốn bụi tàn bay lên rồi tản mát
Ðắp núi sắp thành công sao lại bỏ nghỉ được
Giữ chức Tam Lư để làm cho mọi người vui vẻ hoà thuận
Trong hàng chức quan lớn, có ai dám sánh được với ông
Tháng 5 năm Ất Hợi (1935) kính đọc bài "Lời Dạy Cẩn Thận Lời Nói" của ông Lạc Viên Tôn Thất Ðàn, trưởng hội tương tế gia tộc, làm thơ đáp lại
Phiền chuyện đâu đâu mấy bữa chừng
Gặp ông cứ muốn hỏi cho cùng
Bá Tề chưa chết ai trung tiết
Kinh Vị đục trong hợp được dòng
Bụi dấy thành luồng rồi tự cuốn
Sức xây đắp núi chớ ngừng công
Tam Lư chức giữ cầu tình thắm
Quan lớn còn ai sánh với ông
Nguyễn Hữu Vinh dịch, Taiwan, 1996
Chú Thích
1) Kỷ: Kỷ ưu 杞憂 [ÐP] tr. 706 Lo lắng những chuyện không đâu, không thực tiễn. Do câu "Kỷ nhân ưu thiên" 杞人憂天. Sách Liệt Tử thiên thuỵ 列子天瑞 có câu: Kỷ quốc hữu nhân ưu thiên địa băng truỵ, thân vong sở ký, phí tẩm thực giả" 杞國有人憂天地崩墜，身亡所寄，廢寢食者
Có người nước Kỷ lo trời đất sập đổ chết người, mất ăn mất ngủ.
2) Di Tề: Di 夷 Tề 齊[ÐP] tr. 79 Tức Bá Di 伯夷 và Thúc Tề 叔齊 là hai con trai của vua Cô Trúc 孤竹 nhà Ân 殷. Chu Võ Vương 周武王 đánh chiếm nhà Ân. Bá Di và Thúc Tề nhường ngôi rồi chạy trốn. Sau nghĩ thẹn vì ăn cơm nhà Chu nên nhịn đói mà chết.
Ý chỉ tiết lòng trung nghĩa với vua, với nước.
3) Kinh, Vị 涇渭: [ÐP] tr. 841 Tên hai con sông thuộc hai tỉnh Thiểm Tây và Cam Túc. Nước sông Vị trong, sông Kinh đục. Khi nước hai sông nhập lại làm một thì đục trong chia rõ rệt. Ngôn ngữ Tàu có câu "Kinh Vị phân minh" 涇渭分明 để chỉ sự khác biệt nhau rõ ràng.
4) Nhất quỹ:
Chỉ mưu chước, công việc sắp thành công nhưng thất bại vì một việc nhỏ xảy ra. Do chữ "Công Khuy nhất quỹ 功虧一簣. Kinh Thi có câu: "Vi sơn cửu nhận, công khuy nhất quỹ" 為山九仞，功虧一簣 Xem [ÐP, trang 170].
Lấy thước đo núi, sai một chút mà thất bại.
5) Tam Lư 三閭: [ÐP] tr. 417 Một chức quan của Khuất Nguyên (340-278 BC) 屈原. Khuất Nguyên người nước Sở đời Chiến Quốc, làm quan chức Tam Lư đại phu 三閭大夫 được Sở Hoài Vương trọng dụng. Sau vì Sở Hoài Vương nghe lời dèm pha, không còn tin lời Khuất Nguyên. Lòng yêu nước và tài năng của Khuất Nguyên không được trọng dụng, Khuất Nguyên uất ức làm bài thơ Ly Tao 離騷 để tỏ nỗi lòng. Ðến đời Tương Vương 襄王 lại bị dèm pha và bị đày đi Giang nam 江南. Khuất Nguyên thất vọng nhảy xuống sông Mịch La 汨羅 tự tử chết vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, tục gọi là tết Đoan Ngọ.
Đây ý chỉ chức quan lớn trong triều Nguyễn.
Created on 08/28/2006 12:05 AM by NHV
Updated on 09/09/2006 06:34 AM by NHV
|
|
