078 Họa Bàn Sa Nguyễn tiên sinh (tức Ông Nguyễn đình Tiến) thu bạc Xuân Hoà độ hữu hoài mỹ nhân nguyên vận
和蟠沙阮先生（即翁阮廷薦）秋泊春和渡有懷美人原韻
學部侍郎
煙波昨渡水中樓
古壁新題字字珠
福眼欲收天下美
痴情又憶少年遊
梅花夢斷渾無補
桃葉歌成剩有秋
一棹西施如可約
與君先覓五湖舟
Họa Bàn Sa Nguyễn tiên sinh (tức Ông Nguyễn đình Tiến) thu bạc Xuân Hòa độ hữu hoài mỹ nhân nguyên vận
Học bộ Thị Lang
Yên ba tạc độ thủy trung lâu
Cổ bích tân đề tự tự châu
Phúc nhãn (2) dục thâu thiên hạ mỹ
Si tình hựu ức thiếu niên du
Mai hoa mộng đoạn hồn vô bổ
Ðào diệp (3) ca thành thặng hữu thu
Nhất trạo Tây Thi (4) như khả ước
Dữ quân tiên mịch Ngũ hồ (5) chu
Họa thơ ông Nguyễn Ðình Tiến đêm thu dừng thuyền đậu ở bến làng Xuân Hòa nhớ người đẹp
Tối qua trên lầu bên bến đò mây nước khói sương
Thơ từng chữ nét còn son viết lên vách cũ
Muốn ngắm hết tất cả cảnh đẹp trên thế gian cho no mắt
Si tình nhớ lại những cuộc rong chơi thời tuổi trẻ
Mai đã tàn, mộng đã tan, còn gì đâu
Xong rồi những cuộc vui ca, giờ chỉ còn thu sầu nhớ
Làm sao hẹn gặp lại được nàng Tây Thi cầm lái
Ðể cùng ông dạo thuyền chơi khắp chốn Ngũ hồ
Họa thơ ông Nguyễn Ðình Tiến đêm thu dừng thuyền đậu ở bến làng Xuân Hòa nhớ người đẹp
Lầu bến đầu sông khói tỏa mờ
Son đề vách cũ mấy vần thơ
Muốn trông ngàn cảnh vui no mắt
Lại nhớ thời trai thú mộng mơ
Mộng vỡ mai tàn tình đã lỡ
Ca xong đào rụng gió còn đưa
Làm sao hẹn gặp nàng cầm lái
Sông nước cùng ông thú lững lờ
Nguyễn Hữu Vinh dịch, Taiwan, 1995
Chú Thích
Lời tác giả: Thơ làm trong thời kỳ làm quan chức Học bộ Thị Lang.
______________
1) Xuân Hòa:
Tên làng. Làng Xuân Hòa, nằm kề phía tây kinh thành Huế, bên dòng sông Hương, giữa chùa Linh Mụ và làng Kim Long, nơi có nhiều chùa chiền, nhà cửa, dinh thự của các quan lớn trong triều nguyễn.
2) Phúc nhãn dục thâu:
Ngắm cho no mắt.
3) Ðào Diệp:
Tên một cô đào. Chỉ chuyện bịn rịn chia ly. Lấy ý từ Ðào Diệp 桃葉 [ÐTT12] tr. 40 Lá cây đào. Tên riêng, Ðào Diệp cũng là tên ái thiếp của Vương Hiến Chi 王獻之 một nhà thư pháp danh tiếng đời Ðông Tấn 東晉. Vương Hiến Chi rất yêu thích Ðào Diệp, từng làm bài từ để hát khi tiễn biệt nàng Ðào Diệp chèo thuyền qua sông: Ðào Diệp phục Ðào Diệp, độ giang bất dụng tiếp, đản độ vô sở khổ, ngã tự lai nghinh tiếp 桃葉復桃葉，渡江不用楫，但渡無所苦，我自來迎接
Ðào Diệp hởi Ðào Diệp, nàng sang sông khỏi cần chèo, khỏi lo sợ gì, ta sẽ đến đón nàng. Ðược người đời sau phổ nhạc thành khúc nhạc loại Nhạc Phủ, tên là Ðào Diệp Ca 桃葉歌
Bài ca Ðào Diệp. Sau này các thi nhân thường dùng Ðào (Ðào cũng là cây hoa Ðào) để tả cảnh chia tay bịn rịn, nhìn cảnh nhớ người v.v. Xem bài từ Hạnh hoa thiên ảnh 杏花天影 của Khương Quỳ 姜夔 đời Tống.
4) Tây Thi 西子:
Nàng Tây Thi. Tức Tây Thi 西施 gái nước Việt 越 đời Xuân thu 春秋 nhan sắc tuyệt thế. Nước Việt đánh thua nước Ngô 吳. Mưu thần Phạm Lãi 范蠡 âm mưu với vua của nước Việt là Câu Tiễn 勾踐đem Tây Thi dâng cho vua Ngô là Phù Sai 夫差. Phù Sai say đắm nhan sắc Tây Thi. Tương truyền sau khi Ngô bị Việt diệt, Phù Sai chết, Tây Thi theo Phạm Lãi ngao du Ngũ hồ 五湖 rồi biệt tích [ÐT3] tr. 161.
Ở đây ý chỉ người đẹp mà ông Nguyễn Đình Tiến thương nhớ.
5) Ngũ hồ 五湖
tên năm hồ nước lớn nổi tiếng Trung Quốc. Xem [TN] tr. 226, Ðây ý chỉ vùng sông nước, chỉ nhiều địa danh, nhưng được nhắc đến nhiều nhất là Thái hồ 太湖. Năm hồ nước lớn ở Trung Quốc, nay ở quanh vùng Tô Châu 蘇州 [ÐT5] tr.326. Chuyện Mưu thần Phạm Lãi 范蠡 lập mưu với vua của nước Việt là Câu Tiễn 勾踐 đem Tây Thi 西施 dâng cho vua Ngô 吳 là Phù Sai 夫差, Phù Sai say đắm nhan sắc Tây Thi. Tương truyền sau Ngô bị Việt diệt, Phù Sai chết, Tây Thi theo Phạm Lãi ngao du Ngũ hồ rồi mất tích.
Ngũ hồ chu:
Ở đây chỉ chuyện chèo thuyền đi chơi trên dòng sông Hương.
Created on 08/23/2006 02:26 AM by NHV
Updated on 09/11/2006 10:32 PM by NHV
|
|
